Grote projecten

Doel
Het doel van het World Food Center (WFC) is om bij te dragen aan de verdere economische ontwikkeling van het kennishart Ede-Wageningen. Deze ontwikkeling sluit naadloos aan bij de ambities zoals geformuleerd in de Omgevingsvisie en het bestuursakkoord 2022-2026.

Gebiedsontwikkeling
De basis voor de gebiedsontwikkeling WFC vormt de samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente Ede en WFCD B.V., de grondexploitatie WFC en de structuurvisie WFC die begin 2020 door de gemeenteraad is vastgesteld.
In 2023 is de gebiedsontwikkeling verder van de grond gekomen en is o.a. gestart met de bouw van de tweede fase van bouwveld K. Vanwege marktomstandigheden is de start van de realisatie van het restaurant in het Ketelhuis en de realisatie van de kantoren op bouwveld C vertraagd. In 2024 is de verwachting dat de bouw kan starten van de (sociale huur)appartementen op bouwveld G. Ook worden de eerste delen van de openbare ruimte woonrijp gemaakt.
In onderstaande tabel zijn de totaalcijfers van de businesscase weergegeven (stand MPG 2023).

Het resultaat is reeds voorzien in de voorziening verliesgevende grondexploitaties.

MPG Lite 2023 en verder
De negatieve marktontwikkelingen, de stikstofproblematiek en netwerkcongestie hebben geleid tot vertraging in de uitgifte. De vertraging is verwerkt in het MPG Lite 2023 en daardoor is het resultaat van de grondexploitatie verslechterd met € 853.000.
De stikstofproblematiek, netwerk congestie en ook de gewijzigde economische omstandigheden leiden er toe dat er een herbezinning moet plaatsvinden of onder de huidige omstandigheden het plan voor de gebiedsontwikkeling binnen de huidige kaders kan worden uitgevoerd. De in de grondexploitatie ingerekende grondprijs voor het FID staat sterk onder druk als gevolg van de bouwkostenstijging en de hogere rente. Voor het FID zullen scenario's worden uitgewerkt over hoe en wanneer het gebied op een goede en voortvarende wijze kan worden ontwikkeld. Rekening gehouden moet worden met een substantiële verdere verslechtering van het resultaat van € 5 tot € 10 miljoen in de jaarrekening van 2023.

Incidenteel budget WFC
Om de ambities ten aanzien van het WFC, zoals geformuleerd in bestuursakkoord, te kunnen realiseren, was ook na het beëindigen van het Investeringsfonds Impuls Ede in 2023 nog incidenteel budget beschikbaar voor het WFC. In 2023 zijn deze middelen ingezet voor de ambtelijke begeleiding van de Experience ontwikkeling, communicatie, placemaking en acquisitie van bedrijven voor het WFC-gebied. In 2024 is dit budget niet meer beschikbaar. De kosten die gemaakt worden voor de realisatie van het Food Innovation District rusten vanaf 2024 op de grondexploitatie WFC.

WFC Experience
De gemeenteraad heeft in 2019 € 6 miljoen beschikbaar gesteld voor de realisatie van de WFC Experience. Dit budget wordt in de vorm van een subsidie in twee tranches aan de Stichting WFC Experience uitgekeerd. Naast gemeente hebben ook Provincie (€ 17 miljoen) en Rijk (€ 5 miljoen) middelen beschikbaar gesteld voor de realisatie van de WFC Experience. In 2021 heeft de gemeenteraad een definitief besluit genomen over de realisatie van de WFC Experience. Op basis van dit besluit is subsidie verleend voor de vervolgfase, bestaande uit de verdere uitwerking van het ontwerp van het vastgoed en de content en het realiseren van de content van de WFC Experience. Een belangrijke voorwaarde voor uitbetaling van het restant van de subsidie is een sluitend financieel dekkingsplan. Het college van B&W heeft in september 2022 ingestemd met het verzoek van de stichting WFC-Experience om uitstel te verlenen voor het indienen van een sluitend dekkingsplan tot 1 juni 2023. Na de vernietiging van het bestemmingsplan eind 2022 heeft de stichting WFC een nieuw plan voor de WFC Experience ontwikkeld binnen de bestaande Mauritskazerne (zonder nieuwbouw).
De stichting heeft op 31 mei 2023 bij de gemeente en provincie het nieuwe plan en de geactualiseerde business case ingediend. De verwachting is dat de gemeente en provincie in het najaar van 2023 een besluit nemen over het nieuwe plan. Indien gemeente en provincie instemmen met het nieuwe plan kan in 2024 gestart worden met de realisatie en kan het resterende deel van de subsidie worden uitgekeerd. Indien ervoor gekozen wordt de Experience niet te realiseren, dan zal in 2024 gestart worden met het maken van een alternatief plan voor de Mauritskazerne.

Risico’s gebiedsontwikkeling & grondexploitatie WFC

• Risico’s op vertraging planologisch traject.
• Voor een aanzienlijk deel van het WFC programma is nog geen stikstofonderbouwing.
• Afzettempo en grondprijs commercieel vastgoed.
• Kwalitatief extra wensen aan parkeren.
• Marktomstandigheden kunnen tot hogere maar ook lagere grondopbrengsten leiden dan nu geraamd.
• Geraamde plankosten niet toereikend vanwege complexiteit project.
• Stijgende bouwkosten en prijsinflatie.