Economie en Mobiliteit

Economische ontwikkeling
De onzekerheid tijdens de periode van corona is voorbij en de economie draait op vele terreinen weer op volle toeren. Hier staan minder positieve ontwikkelingen tegenover:

• De oorlog in Oekraïne zorgt voor spanningen op verschillende markten.
• Door netcongestie en stikstofproblematiek stagneren de uitbreidings- en vestigingsmogelijkheden van bedrijven.
• De renteverhoging zorgt voor een verminderde investeringsbereidheid.

De innovatieve daadkracht van onze lokale en regionale bedrijvigheid wordt daarmee uitgedaagd. Digitalisering, robotisering, dataficering (AI), energietransitie, circulariteit en milieu & klimaat zijn steeds meer ons vertrekpunt. Samen met Ondernemers, Onderwijs en Overheid spelen we vanuit de Human Capital Agenda Regio Foodvalley in op de kansen voor jongeren, het aantrekken van talent en het binden, boeien en ontwikkelen van werknemers. Het kunnen beschikken over voldoende en goed opgeleid personeel is nodig om tijdig in te spelen op onze economie van de toekomst.

Levendig Centrum - Met de in 2021 de verrijkte visie “Ede Centrum Groen en Gastvrij 2030 - We houden koers” beoogt de gemeenteraad dat Edenaren en bezoekers weer van Ede Centrum gaan houden en er vaker naartoe komen. In 2022 is hiervoor structureel geld in de begroting van de Gemeente Ede opgenomen. We verwezenlijken de visie via eigen projecten en het begeleiden van initiatieven van anderen, zoals de 60+ transformatielocaties van private vastgoedeigenaren. Daarmee zetten we bijvoorbeeld het gevelverbeteringsfonds door tot 2030. Met de oprichting van BIZ Vastgoed Ede Centrum in 2022 en in het verlengde daarvan het samenwerkingsverband Platform Ede Centrum (P.E.C.) is de centrumorganisatie geprofessionaliseerd. Het jaarbudget van ca. €550.000 besteden wij samen met SBE en de BIZ Vastgoed aan marketing, communicatie, evenementen en groene en gastvrije projecten. Ook het provinciale programma Steengoed Benutten draagt bij aan de professionalisering.  De aantrekkingskracht van Ede Centrum is inmiddels aantoonbaar vergroot. Het centrum is compacter, groener en er zijn meer voorzieningen. De leegstand is fors gedaald van 19.000 (22%) in 2021 naar 8.000 m2 (11%) in 2022. De waardering is toegenomen van een 6,1 in 2016 naar een 6,8 in 2022. De toekomst van de horeca en winkelvoorzieningen ligt ondanks deze positieve ontwikkelingen nog altijd onder druk. Stijgende kosten en concurrentie van internet zetten de winstmarges onder druk. De transformatie naar wonen in het centrum komt in het gedrang omdat het voor ontwikkelaars fiscaal minder aantrekkelijk kan gaan worden om appartementen te verhuren.

Werklocaties
In de regio Foodvalley zien we een forse kwantitatieve ruimtebehoefte aan bedrijventerreinen en hoogwaardige werklocaties. Daarom streven we naar nieuwe toekomstbestendige werklocaties waar het juiste bedrijf zich op de juiste plek kan ontwikkelen. De realisatie en uitgifte van bedrijventerreinen wordt ernstig bemoeilijkt door netcongestie en de stikstofproblematiek. Door revitalisering, herstructurering en samenwerking met bestaande bedrijventerreinen proberen wij het gebruik te optimaliseren. Daarnaast creëren we ruimte in ‘gemengde’ gebieden en in vrijkomend agrarisch vastgoed. We zetten in op vitale retailgebieden, (gemengde) kantorenlocaties, bedrijventerreinen en ruimte voor de toeristische sector (zoals vakantieparken). Het gaat om werklocaties en -concepten die aansluiten bij de (toekomstige) behoefte van ondernemers.

Kennishart en KennisAs - Het Kennishart (Ede en Wageningen) is een van de meest innovatieve regio’s binnen Nederland. De wereldwijd leidende Wageningen University & Research (WUR) maakt het ecosysteem uniek en dit trekt bedrijven en instellingen aan met hoogwaardige kennis en goed opgeleide werknemers. Met het programma Kennishart werken we samen met de gemeente Wageningen en provincie Gelderland aan een economisch foodcluster van nationale en internationale betekenis. De verstedelijkingsopgaven van Ede en Foodvalley vergen zorgvuldige en slimme afwegingen tussen economie, wonen, mobiliteit en landschap. Het Kennishart wordt hét visitekaartje voor de regio. Hier willen we in praktijk brengen wat het kenniscluster ontwikkelt op het gebied van duurzaamheid, gezondheid, innovatie en het versterken van de brede welvaart.

Food - Food is en blijft een belangrijk vliegwiel van de economische en sociaal-maatschappelijke ontwikkeling van Ede. We onderscheiden ons daarmee als vestigingslocatie voor bedrijven en nieuwe inwoners. We werken aan een gezonde en duurzame leefomgeving. Food blijft in ontwikkeling door de blijvende behoefte van partners aan een gezond en duurzaam voedselsysteem. Er ontstaan binnen dit innovatief ecosysteem nieuwe kansen voor ondernemers en maatschappelijke organisaties. Een vanzelfsprekend perspectief gezien de ambities van Ede met de World Food Experience, het Food Innovation District en het Kennishart. Op het Food Innovation District stimuleren we deze vernieuwing door het ondersteunen en faciliteren van bedrijven/start-ups (in Roots), de Internationale Etalage FoodX, evenementen en R&D zoals de 'bananenkas'.

Bereikbaarheid en verkeersveiligheid
Tot 2040 komen er naar verwachting 11.000 tot 15.000 woningen bij. Dit beïnvloedt de luchtkwaliteit, de geluidoverlast, de perceptie van het verkeersbeeld, de mate van gezond bewegen en daarmee het menselijk welzijn. De afname van spitsgebonden verplaatsingen (meer thuiswerken) zal, waarschijnlijk door de hoge arbeidsparticipatie, gering zijn. Doordat het openbaar vervoer steeds minder reizigers krijgt, wordt het buitengebied minder goed bediend. Schaalvergroting en functieveranderingen in landbouwgebieden leiden tot meer intensiteit en diversiteit van vervoersbewegingen. Het verkeersbeeld in woonstraten verandert: steeds meer inkopen worden aan huis bezorgd. De transformatie van winkels en kantoren naar woningen heeft effect op het spits- en parkeerprofiel. De jongere generatie is minder gericht op bezit waardoor op termijn een verschuiving van autobezit naar autogebruik is te verwachten. Deelmobiliteit gaat een steeds volwaardigere plek in ons mobiliteitssysteem innemen. Voor korte ritten moet de fiets een betere concurrentiepositie krijgen dan de auto. Voor middellange afstanden is de (elektrische) fiets een steeds beter alternatief. De gemeente stimuleert en faciliteert duurzame mobiliteit en verkeersveiligheid door middel van onderhoud en aanleg van infrastructuur en gedragsbeïnvloeding.